Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, một trong những cơ sở giáo dục đại học có vai trò quan trọng trong việc đào tạo nhân lực cho lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật, đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn theo Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Những thách thức đang khiến trường khó đạt yêu cầu về số lượng giảng viên có trình độ tiến sĩ cũng như tỷ lệ công bố khoa học.
Tỷ lệ giảng viên trình độ tiến sĩ chưa đạt chuẩn
Theo báo cáo thường niên năm 2024, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội ghi nhận tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ chỉ đạt 35%, trong khi yêu cầu của Thông tư 01 quy định rằng tỷ lệ này không được thấp hơn 40% cho đến năm 2030. Đặc biệt, trường không có giảng viên nào đạt chức danh giáo sư, và nhiều ngành đào tạo cũng thiếu phó giáo sư.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng, Chủ tịch Hội đồng Trường cho biết: “Chúng tôi đang đối mặt với nhiều khó khăn trong việc tuyển dụng và thu hút giảng viên có trình độ tiến sĩ. Hiện tại, nhà trường không có chỉ tiêu tuyển dụng mới để thay thế những giảng viên đã nghỉ hưu.”
Dù vậy, trường đã nỗ lực khắc phục tình trạng này bằng cách đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên. Tính đến nay, đã có 5 giảng viên đạt trình độ tiến sĩ, nâng tổng số giảng viên có trình độ tiến sĩ lên 72/189, đạt tỷ lệ 38%. Nhà trường kỳ vọng đến năm 2026 sẽ đáp ứng tiêu chuẩn quy định.
Ngoài ra, hiện tại, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội đang đào tạo trình độ thạc sĩ và tiến sĩ ở ba ngành là Văn hóa học, Quản lý văn hóa và Khoa học thư viện. Ông Lượng cho biết thêm rằng việc nhà trường có ít giáo sư và phó giáo sư là một thách thức cần được khắc phục.
Tỷ trọng thu từ hoạt động khoa học giảm
Báo cáo thường niên năm 2024 cũng chỉ ra rằng tỷ trọng thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ của trường chỉ đạt 3.3%, giảm 4.4% so với năm 2023. Thông tư 01 quy định rằng tỷ trọng này không được thấp hơn 5%.
Bảng các chỉ số đánh giá cho thấy số công bố khoa học trên mỗi giảng viên năm 2024 giảm xuống còn 0,65 bài so với 0,9 bài vào năm ngoái. Đặc biệt, số công bố trong danh mục Web of Science (WoS) và Scopus vẫn dậm chân tại chỗ với 0,03 bài mỗi giảng viên.
Trong tổng số 8 đề tài nghiên cứu khoa học mà trường thực hiện trong năm 2024, chỉ có 3 đề tài cấp bộ, tỉnh và 5 đề tài cấp cơ sở. Tổng số bài báo khoa học không nằm trong danh mục WoS và Scopus của trường cũng giảm 34 bài so với năm 2023.
Khó khăn trong triển khai nghiên cứu khoa học
Về những khó khăn trong việc triển khai hoạt động khoa học, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Đại Lượng cho rằng nhiều nhiệm vụ và đề tài nghiên cứu phải dựa vào hình thức đấu thầu, và tiến độ thực hiện phụ thuộc vào nguồn kinh phí. Việc này đôi khi kìm hãm sự phát triển nghiên cứu tại trường.
“Chúng tôi đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp mạnh mẽ để thúc đẩy tinh thần nghiên cứu trong đội ngũ giảng viên. Nghiên cứu khoa học cần phải được xem như một trách nhiệm và đóng góp thiết thực cho sự phát triển của nhà trường,” ông Lượng khẳng định.
Nhà trường cũng đã xây dựng nhiều chính sách hỗ trợ như tạo điều kiện về thời gian, kinh phí nghiên cứu, khuyến khích việc công bố trên các tạp chí uy tín và thúc đẩy nghiên cứu liên ngành.
Định hướng phát triển gắn liền với chính sách nhà nước
Trường Đại học Văn hóa Hà Nội đang làm việc theo định hướng phát triển mà Nghị quyết số 57-NQ/TW đã nêu cho việc phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, theo ông Lượng, do tính chất đặc thù trong lĩnh vực nhân văn, tỷ lệ đầu tư cho nghiên cứu khoa học của trường vẫn còn hạn chế.
Một nhiệm vụ quan trọng trong việc hiện đại hóa giáo dục đại học được đề cập trong Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị là việc sắp xếp lại các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn. Theo Quyết định 452/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học giai đoạn 2021 – 2030, sẽ có những cơ sở không đạt chuẩn sẽ bị chấm dứt hoạt động trước năm 2028.
Hy vọng trong tương lai
Dù gặp nhiều thách thức, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội vẫn có những định hướng cụ thể trong việc đáp ứng yêu cầu chuẩn cơ sở giáo dục đại học. Sự nỗ lực trong bồi dưỡng nâng cao trình độ giảng viên cùng sự đầu tư cho nghiên cứu khoa học được kỳ vọng sẽ mang lại kết quả tích cực cho trường trong tương lai.
Tóm lại, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội cần có các giải pháp mạnh mẽ hơn nữa để nâng cao tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ và phát triển hoạt động khoa học nhằm đáp ứng tiêu chuẩn quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
