Mới đây, Hà Nội đã ghi nhận chỉ số chất lượng không khí (AQI) cao kỷ lục, phản ánh tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng tại thành phố. Đặc biệt trong những ngày cuối năm, mức độ bụi mịn PM2.5 gia tăng mạnh mẽ, đe dọa sức khỏe cộng đồng.
Chỉ số ô nhiễm tăng vọt
Vào tối ngày 7/12, chỉ số AQI tại Hà Nội đã vượt 200, đạt tới mức rất xấu. Cụ thể, lúc 21h, trạm quan trắc của Cục Môi trường tại cổng Đại học Bách Khoa Hà Nội ghi nhận AQI lên tới 216, cho thấy nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân. Các trạm đo khác cũng cho thấy tình hình ô nhiễm, với chỉ số AQI là 183 tại 556 Nguyễn Văn Cừ và 152 tại công viên Khuất Duy Tiến.
Theo dữ liệu từ IQAir, vào tối 7/12, Hà Nội là thành phố ô nhiễm thứ ba trên thế giới với chỉ số AQI lên tới 219, chỉ sau Lahore (Pakistan) và Delhi (Ấn Độ). Những khu vực trong nội thành như Tây Hồ, Vĩnh Tuy và Hoàn Kiếm đều ghi nhận chỉ số AQI ở mức rất xấu, lần lượt là 276, 233 và 219.
Dự báo từ Cục Môi trường cho biết tình hình ô nhiễm không khí tại Hà Nội sẽ tiếp tục căng thẳng trong những ngày tới, với AQI có khả năng lên tới 230 vào ngày 8/12 và 237 vào ngày 9/12.
Nguyên nhân ô nhiễm không khí
Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, cho biết nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội chủ yếu đến từ bụi mịn PM2.5. Trong năm nay, nhiều tỉnh thuộc đồng bằng sông Hồng cũng phải đối mặt với nồng độ bụi mịn cao, đặc biệt là trong mùa đông. Ông chỉ ra rằng các ngành công nghiệp, giao thông và nông nghiệp chính là ba nguồn phát thải hàng đầu, cộng với vấn đề đốt rác thải và hoạt động xây dựng.
Theo bà Lê Thanh Thủy, Phó trưởng Phòng Quản lý môi trường, tình trạng ô nhiễm thường trở nên trầm trọng hơn vào cuối năm do các hoạt động xây dựng, giao thông và đốt rác diễn ra thường xuyên. Bà nhấn mạnh rằng trong khi các khu vực ngoại thành có chỉ số AQI thấp hơn, khu nội đô lại là nơi chịu tác động lớn nhất từ các chất ô nhiễm do mật độ phương tiện đông đúc và nhiều công trình xây dựng.
Biện pháp ứng phó kịp thời
Trước tình trạng ô nhiễm trầm trọng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã yêu cầu các bộ, ngành triển khai các biện pháp cấp bách nhằm ứng phó với ô nhiễm không khí. Bộ Công Thương được chỉ đạo giám sát hoạt động của các nhà máy nhiệt điện, thép, hóa chất và phân bón, yêu cầu thiết lập hệ thống xử lý khí thải nghiêm ngặt, chấm dứt ngay việc xả thải chưa qua xử lý.
Bộ Xây dựng đã có yêu cầu các công trình xây dựng tiến hành các biện pháp che chắn, rửa xe, phun sương dập bụi và tạm dừng các hoạt động gây ô nhiễm nghiêm trọng. Trong khi đó, Bộ Công an cũng được giao nhiệm vụ kiểm soát các phương tiện vận chuyển nguyên liệu để giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn giao thông, đồng thời xử lý các xe chở vật liệu không che chắn và phương tiện xả khói đen.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế đã có hướng dẫn đến người dân về các biện pháp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là nhóm có nguy cơ cao, và Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu các trường học hạn chế hoạt động ngoài trời trong trường hợp chất lượng không khí ở mức xấu.
Đường hướng cải thiện môi trường không khí
Trong năm 2024, Hà Nội dự kiến sẽ tiếp tục đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Theo ông Lê Hoài Nam, thành phố đã trải qua bốn đợt ô nhiễm kéo dài trong năm nay, với nồng độ bụi mịn vượt mức trung bình nhiều lần. Đặc biệt, từ ngày 1 tháng 7 năm 2026, thành phố sẽ áp dụng quy định cấm xe máy xăng trong khu vực vành đai 1 vào những khung giờ nhất định, nhằm giảm lượng khí thải từ phương tiện giao thông.
TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, nhận định rằng những biện pháp như vậy là cần thiết để hướng tới giao thông xanh và giảm thiểu ô nhiễm không khí trong Thủ đô.
Tóm lại
Hà Nội đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, với chỉ số AQI lên tới 216, cao hơn cả nhiều thành phố lớn trên thế giới. Nguyên nhân chính đến từ bụi mịn PM2.5, phát sinh từ hoạt động của các ngành công nghiệp, giao thông và xây dựng. Chính quyền đang thực hiện các biện pháp cấp bách để cải thiện chất lượng không khí, tuy nhiên, vấn đề này sẽ vẫn cần được theo dõi và xử lý một cách liên tục trong tương lai.
