Trong nỗ lực xây dựng Chính phủ số, Hà Nội đã tích cực cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết cùng những mô hình mới phục vụ người dân và doanh nghiệp hiệu quả hơn. Tuy nhiên, thành phố vẫn còn tồn tại một số điểm nghẽn trong quy trình hành chính, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.
Tình Trạng Diễn Ra Trong Thực Tế
Hà Nội đã thực hiện nhiều bước cải cách thủ tục hành chính, nhưng tình trạng “cát cứ” dữ liệu tại một số cơ quan, yêu cầu chứng thực giấy tờ không cần thiết và vướng mắc trong thủ tục đất đai vẫn diễn ra. Đầu tháng 11 vừa qua, chị Nguyễn Thị Trang, khi đi xin việc tại một công ty ở khu công nghiệp Bắc Thăng Long, đã phải đối mặt với yêu cầu chặt chẽ về chứng thực giấy tờ, buộc chị phải làm lại giấy tờ mặc dù nhiều thông tin đã được tích hợp trên ứng dụng VNeID.
Theo báo cáo, gần 70% đến 80% thủ tục hành chính tại Hà Nội liên quan đến chứng thực và hộ tịch, điều này chứng minh rõ ràng rằng việc đổi mới quy trình chứng thực cần phải được thực hiện một cách triệt để.
Nhu Cầu Cải Cách Quy Trình Chứng Thực
Chứng thực giấy tờ là một trong những dịch vụ công cơ bản, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm tính hợp pháp của giao dịch dân sự và hành chính. Tuy nhiên, việc thực hiện chứng thực theo cách truyền thống gây ra áp lực lớn lên các cơ quan nhà nước, đặc biệt là cấp xã, phường.
Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như bản sao số (digital copies) và trí tuệ nhân tạo (AI) cần thiết để nâng cao chất lượng dịch vụ công cũng như minh bạch hóa quy trình hành chính. Đặc biệt, quy trình chứng thực bản sao từ bản chính đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh chuyển đổi số.
Thực Trạng Về Thủ Tục Chứng Thực
Có rất nhiều người dân bất bình vì phải làm thủ tục chứng thực giấy tờ không cần thiết. Anh Nguyễn Đức Trung, 23 tuổi, khi đi nộp hồ sơ xin việc cũng được yêu cầu phải có chứng thực bản sao, dù các giấy tờ mà anh cung cấp đã có sẵn trên hệ thống định danh. Anh Trung chia sẻ rằng việc này không chỉ tốn thời gian mà còn làm tăng chi phí cho bản thân.
Thực tế cho thấy, nhiều cơ quan vẫn giữ thói quen yêu cầu bản sao chứng thực vì e ngại rủi ro, trong khi chính phủ đã khuyến khích chuyển đổi số và giảm bớt các thủ tục hành chính.
Thói Quen Hành Chính Cần Thay Đổi
Khảo sát cho thấy khoảng 70% tổng số hồ sơ ở các xã, phường liên quan đến chứng thực và hộ tịch. Tại xã Thiên Lộc, khu vực có lượng hồ sơ chứng thực lớn nhất thủ đô, việc chứng thực bản sao từ bản chính chiếm ưu thế. Hầu hết các cơ quan liên quan đều nhận thức được rằng sự tồn tại của quy định chứng thực giấy là một rào cản lớn cho công dân trong việc thực hiện thủ tục hành chính.
Ông Lưu Ngọc Cảnh, Phó Chánh văn phòng UBND xã Thiên Lộc, cho biết chứng thực giấy tốn kém và mất nhiều thời gian, trong khi nhiều giấy tờ đã được tích hợp, nên việc chấm dứt yêu cầu chứng thực giấy là điều cần thiết.
Yêu Cầu Đổi Mới Từ Chính Quyền
Tin rằng việc thay đổi thói quen hành chính là cấp thiết, Bà Kiều Thị Hoa từ phường Lĩnh Nam cho biết nhiều cơ quan vẫn yêu cầu công dân mang theo giấy tờ chứng thực, gây phiền phức và tốn thời gian. Bà cho rằng chỉ cần có quy định có tính bắt buộc để sử dụng thông tin điện tử là có thể hợp lý hóa quy trình và giảm bộn bề thủ tục.
Đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ cũng nhấn mạnh cần mạnh dạn rà soát và cắt giảm các quy định không cần thiết về chứng thực giấy tờ, đặc biệt đối với các dữ liệu đã được số hóa.
Đổi Mới Và Thí Điểm Quy Trình Chứng Thực Mới
Các chuyên gia cho rằng cần có lộ trình rõ ràng để mở rộng và đơn giản hóa thủ tục chứng thực. Một trong những sáng kiến mới là áp dụng bản sao số, cho phép các hệ thống AI tự động đối chiếu thông tin và tạo thành bản sao số có mã QR tra cứu tiện lợi cho công dân.
Việc áp dụng bản sao số đại diện cho một bước nhảy vọt trong cải cách hành chính, giảm thiểu phụ thuộc vào giấy tờ và tiết kiệm thời gian cho người dân cũng như cơ quan quản lý. Thông qua việc này, Hà Nội không chỉ hướng đến chính quyền số mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động hành chính, phục vụ công dân tốt hơn.
Tóm lại, việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt trong lĩnh vực chứng thực, đòi hỏi sự quyết tâm và dũng cảm từ các cơ quan nhà nước tại Hà Nội. Việc áp dụng công nghệ số, thay đổi thói quen hành chính truyền thống sẽ đem lại lợi ích lớn cho người dân và doanh nghiệp, hướng tới một môi trường làm việc thuận lợi và hiện đại hơn.
