Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, Hà Nội đã trở thành một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong nhiều ngày qua. Đặc biệt vào chiều ngày 12/12, chỉ số AQI của thủ đô đã ghi nhận mức 272, nằm trong ngưỡng tím, báo động rằng chất lượng không khí rất không tốt cho sức khỏe.
Chỉ thị mới ban hành
Trước tình trạng nghiêm trọng này, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Đại Thắng đã ký ban hành Chỉ thị số 19, yêu cầu thực hiện các biện pháp cấp bách nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí. Theo đó, Sở Xây dựng sẽ chịu trách nhiệm giám sát chặt chẽ các công trường thi công xây dựng, yêu cầu 100% công trường phải có biện pháp kiểm soát bụi hiệu quả. Các biện pháp bao gồm che chắn công trường, rửa xe trước khi rời khỏi công trình và phun sương để giảm bụi.
Chỉ thị cũng nhấn mạnh rằng phế thải xây dựng dạng rời phải được bao phủ kín và đảm bảo không phát tán bụi ra môi trường trong quá trình vận chuyển.
Thực trạng tại các công trường
Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên Dân trí vào chiều 12/12, nhiều công trường xây dựng trên địa bàn vẫn thiếu các biện pháp kiểm soát bụi nghiêm ngặt. Ví dụ, tại công trình lát đá vỉa hè gần Tòa án nhân dân TP Hà Nội, không có biện pháp che chắn gây ra tình trạng bụi bặm. Tại khu đô thị Văn Khê, việc lát đá diễn ra trong tình trạng hở, việc cắt đá làm bụi bị gió cuốn phát tán rộng ra.
Một người dân ở khu vực này, anh Nguyễn Bình, bày tỏ lo ngại: “Việc lát đá là rất tốt, nhưng trong thời điểm ô nhiễm như hiện nay, các đơn vị thi công cần phải có biện pháp che chắn để giảm thiểu bụi”.
Ngoài ra, tại khu vực giải phóng mặt bằng đường Vành đai 1, nhiều máy xúc hoạt động liên tục tạo ra khối lượng bụi lớn. Tuy nhiên, tình trạng kiểm soát bụi vẫn chưa được thực hiện hiệu quả.
Các biện pháp mạnh từ cơ quan chức năng
Để ứng phó với tình hình này, Chỉ thị số 19 đã yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp với các cơ quan chức năng ở địa phương kiểm tra và xử lý các hoạt động xây dựng có nguy cơ gây phát tán bụi. Đặc biệt, trong giai đoạn ô nhiễm nghiêm trọng cuối năm, các cơ quan không cấp phép thi công đào lòng lề đường, vỉa hè, trừ các trường hợp khẩn cấp.
Tại một số khu vực giải phóng mặt bằng, một số công trình đã được bọc bạt để giảm thiểu bụi, nhưng vẫn còn nhiều công trình nhỏ lẻ thiếu sự quan tâm.
Nguyên nhân gây ô nhiễm
Theo TS. Dương Hoàng Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu đến từ các nguồn như phương tiện giao thông, xây dựng, làng nghề tái chế và hoạt động đốt rác thải. Mặc dù có quy định cấm, nhiều xe ba bánh vẫn hoạt động và xả thải gây ô nhiễm. Bên cạnh đó, hoạt động đốt rác thải tại khu dân cư cũng diễn ra phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống.
Bà Lê Thanh Thủy, Phó trưởng Phòng Quản lý môi trường thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, cho biết việc đốt rác nhỏ lẻ gây ô nhiễm nghiêm trọng ngay trong khu dân cư, đặc biệt vào những ngày ô nhiễm nặng.
Số lượng phương tiện gia tăng
Theo thống kê, tính đến giữa năm 2025, Hà Nội dự kiến sẽ có khoảng 7,6 triệu phương tiện cá nhân, trong đó hơn 6,5 triệu xe máy và khoảng 1,1-1,5 triệu ô tô. Khoảng 70% trong số này đã được sử dụng hơn 10 năm, tạo ra nguồn phát thải lớn và góp phần không nhỏ vào tình trạng ô nhiễm không khí hiện nay.
Vào lúc 2h15 phút sáng ngày 13/12, chỉ số AQI của Hà Nội vẫn ở mức 276, xếp thứ 3 trong danh sách các thành phố ô nhiễm nhất thế giới.
Tóm lại
Hà Nội đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng và đã ban hành các biện pháp cấp bách nhằm cải thiện môi trường sống. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều công trình vẫn không tuân thủ quy định kiểm soát bụi, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.
